KARBON VE AVRUPA BİRLİĞİ
Daha önceki yazılarımda bildiğiniz gibi gözetimle ilgili genel durumu sektörümüz açısından ele almıştım. Ayrıca sorunlarımızı genel anlamda yazarak önemli başlıklara dikkat çekmeye çalıştım. Bunları kısacana hatırlatmak gerekirse;
- Fiyat/tedarik
- Avrupa Birliği yeşil enerji mutabakatı
- Sektörün olası sorunları
Burada fiyat/tedarik ve diğer konuya girmicem. Bence daha önemli ve gerekli olan Avrupa Birliği’nin karbon vergisi uygulaması. Zamansal açıdan baktığımızda yıl sonuna az bir süre kaldı. Bunun önemi şu: Avrupa Birliğinin aldığı karbon nötr uygulamasına ne kadar hazırlıklıyız? Özellikle hem ihracat yapan şirketlerimiz hem de sektör paydaşlarımız (panel üreticileri, STK’ler, dernekler) 2023 vizyonundan haberdar mı? Ülkemiz açısından son derece önemli olan bu konuya biraz dikkat çekmek isterim.
Avrupa Birliği’ne ihracat yapan ülkeler sıralamasında ülkemiz altıncı sırada yer almaktadır. Her geçen yılda Birliğe olan ihracat rakamlarımız artmaktadır. Bu, madalyonun iyi tarafı. Peki diğer tarafı nasıl? Bilindiği gibi Avrupa Birliği kıtaya ithal edilen ürünlerin karbon izini izlemek için sınırda karbon vergisi uygulamasını 2023 yılında yürürlüğe koyacak. Buna göre başlangıçta demir, çelik ve çimento sektörü ile cam, seramik ve plastik ürünleri uygulamaya konulacak. Daha sonra bunun kapsamlı olarak genişletilmesi söz konusu…
Peki son derece önemli ama biraz göz ardı edilen bu konuyla ilgili neler yapıldı veya yapılması gerekiyor? Bildiğim kadarıyla EPRD (Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile ortak çalışma içinde. Banka karbon finansmanına uygun yenilenebilir enerji projelerine teknik destek sağlıyor. Kısmi olarakta olsa sevindirici bir durum. Diğer yandan Avrupa Birliği ticarette ikili anlaşmalar yaparak vergisiz ve kotasız bir ticareti amaçlamaktadır. Fakat bunun yanına kıtaya ithal edilecek ürünlerle ilgili karbon vergisi uygulamasını da getirmektedir. Bunun ülkemiz için maliyetini daha önceki yazımda yazmıştım. Vergisiz ve kotasız ticaret ülkemiz için önemli bir fırsat. Peki ülkemizin karbon karnesi ne durumda? Hemen söyleyeyim: ÇOK KÖTÜ.
Büyük bir pazarı kaçırmamak için gelecek yıllarda neler yapmalıyız? İhracatçı şirketlerimiz bu konuda ne kadar bilinçli? Yeterli farkındalık ve bilgilendirme yapılabildi mi?
Bildiğimiz gibi her sektörün dernekleri veya sivil toplum örgütleri vardır. Bunlar sektörün sorunlarını ve olumsuzlukları takip edip ilgili makamlara iletirler. Peki bizim sektörün önde gelen temsilcileri bu konuda farkındalık ve öncülük yapabildiler mi? Yoksa sadece panel üreticilerinin sesi mi olmaya çalışıyorlar? Bunların cevaplarını sizlere bırakıyorum…
Kendimce birazda derleyerek birkaç öneri sunmak isterim;
- Karbon salımı yüksek endüstrilerin bir an önce denetlenerek düşük karbon salımına geçmesini sağlamak,
- Özellikle ihracat yapan sanayicilerin düşük karbon salımı için teknolojik sistemlerin ve altyapılarının yenilenmesinin sağlanması,
- Kömür santrallerinin artık üretiminin durdurulması ve buradaki işçilere yeni yeni mesleki yetenekler kazandırılması,
- Bina yalıtım sistemlerinin kesinlikle uygulanması ve ayrıca enerji verimliliğinin yaygınlaştırılması,
- Kredilerden yenilenebilir enerji kaynaklarına daha fazla kaynak aktarılması,
- Geri dönüşümün yaygınlaştırılması, bununla ilgili yeni standartların getirilerek AB’de değişen ürün standartlarına uyum sağlanması,
- Tarımda kimyasal ilaç kullanımının azaltılması,
- Yenilenebilir enerji sistemlerinin ülkemizin genel elektrik şebekesine uyumlu olması,
- Toplumsal eğitim ve konferanslarla insanların bilinçlendirilerek temiz enerjiye yatırım yapmalrını özendirmek,
- Depolama ve şarj istasyonlarının yaygınlaştırılması.
Yeşil enerji konusu artık hayatımızın olmazsa olmazı… Bu konuda bireysel, toplumsal ve devlet olarak yapılacak daha çok şey var. Ya bugünden yarına hazırlanırız ya da yaya kalırız. Seçim bizim… Kişisel çıkarlarımızı bir kenara bırakıp zaman dolmadan yeşil enerjiyi ülkemizin her yerine kurmalıyız. Özellikle çatılarımıza.
Ülkemizin yemyeşil olması deileğiyle…
21.07.2022
Hasan YİĞİT
hasan@hasanyigit.com.tr